शिक्षक बन्ने सुअवसर नगुमाउनुहोस्

शिक्षक सेवा आयोगले १७ वर्षपछि करिब १३ हजार दरबन्दीका लागि विज्ञापन गरेर आवेदन लिएपछि अहिले एकलाखभन्दा बढी शिक्षक हुने प्रतिस्पर्धामा छन् । प्रतिस्पर्धामा आफूलाई अगाडि ल्याउन उनीहरू हरतरहले जुटेको पाइन्छ । विभिन्न शैक्षिक संस्थामा प्रशिक्षण लिनेदेखि पुस्तकमा घोत्लिनेको सङ्ख्या बढ्दो छ । जेठ ९, १० र ११ गते हुने परीक्षाको तयारी गरिरहेका विद्यार्थी र शिक्षकलाई सहयोग पु¥याउन कलेज टाइम्सले यस अङ्कदेखि जेठसम्म परीक्षाको तयारीसम्बन्धी सामग्री प्रस्तुत गर्ने जानकारी गराउ“दै यसपटक आयोगको संक्षिप्त परिचयसहित केही टिप्स र नमुनाप्रश्न समावेश गरेका छौं । (सम्पादक)
शिक्षक सेवा आयोगको संक्षिप्त परिचय ः
सामुदायिक विद्यालयका शिक्षकहरूको स्थायी नियुक्ति तथा बढुवाका लागि सिफारिस गर्न, शिक्षक पदको उम्मेदवारको लागि आवश्यक पर्ने अध्यापन अनुमति प्रदान गर्न र शिक्षकको सेवा, शर्त र सुविधासम्बन्धी विषयमा सरकारलाई सुझाव दिन २०५६ सालमा राष्ट्रिय शिक्षक सेवा आयोगको गठन भै २०५८ साल माघ २५ गते शिक्षा ऐन २०२८ मा भएको सातौं संशोधनद्वारा शिक्षक सेवा आयोगको गठन भएको हो ।
आयोगको कार्यहरू ः
लसामुदायिक विद्यालयका शिक्षकहरूको स्थायी नियुक्तिका लागि कार्य सम्पादनपश्चात सिफारिस गर्ने ।
ल७५ प्रतिशत कार्यसम्पादन मूल्याङ्कनका आधारमा (फाइल बढुवा) र २५ प्रतिशत (आन्तरिक प्रतियोगितात्मक
      परीक्षाबाट) बढुवा कार्यसम्पादन गरी नियुक्तिका लागि सिफारिस गर्ने ।
लअध्यापन अनुमतिपत्रको परीक्षा सञ्चालन र प्रमाणपत्र प्रदान गर्ने ।
लशिक्षकहरूको खुला प्रतियोगितात्मक परीक्षा, बढुवा र अध्यापन अनुमतिपत्रका लागि लिइने परीक्षाको पाठ्यक्रम
  निर्धारण गर्ने र परीक्षासम्बन्धी अन्य कार्य गर्ने ।
लशिक्षकहरूको सेवा, शर्त र सुविधाका सम्बन्धमा मन्त्रालयलाई सुझाव दिने । आदि
शिक्षक सेवा आयोगले लिने परीक्षाको नमुना प्रश्नहरू
१. तुलनात्मक रूपमा प्रश्न निर्माण गर्दा ज्यादै गाह्रो हुने कुन चाहि“ प्रश्न हुन् ?
क. बहुवैकल्पिक ख. ठिक÷बेठिक ग. जोडा मिलाउने घ. छोटा उत्तर आउने
२. राम्रा–नराम्रा दुवै पक्ष व्यक्त गर्ने खालका प्रश्नलाई.... भनिन्छ ?
क. छलफल गर्ने प्रश्न ख. छोटो उत्तर आउने प्रश्न
ग. समालोचनात्मक प्रश्न घ. मूल्याङ्कन तहको प्रश्न
३. वृद्धि र विकासको निर्धारकमा तलको कुन पर्दछ ?
   क. वंशानुक्रण ख. वातावरण ग. वंशानुक्रम र वातारण घ. पौष्टिक आहार
४. राम्रा नराम्रा दुवै पक्ष व्यक्त गर्ने खालका प्रश्नलाई ..... भनिन्छ ?
क. छलफल गर्ने प्रश्न ख. छोटो उत्तर आउने प्रश्न ग. समालोचनात्मक प्रश्न  घ. मूल्याङ्कन तहको प्रश्न
५. विद्यालय शिक्षक किताब खानाको स्थापना कहिले भयो ?
सन् क. १९९५ ख. १९९८ ग. २०० घ. २००२
६. राष्ट्रिय शिक्षा पद्धति योजना पा“चौ चरणमा कति जिल्लामा लागू भयो ?
 क. १३ ख. १५ ग. २० घ. २५
७. राष्ट्रिय शिक्षा पद्धति योजना प्रथम चरणमा कति जिल्लामा लागु भयो ?
क. २ ख. ३ ग. ४ घ. ५
८. प्रत्येक बालबालिकालाई कस्तो प्रकारको शोषणविरद्धको हक हुने
    व्यवस्था संविधानले गरेको छ ?
क. शारिरीक शोषण ख. मानसिक शोषण ग. अन्य कुनै प्रकारको शोषण घ. माथिका सबै
९. अन्तरिम संविधान २०६३ मा तलका मध्ये कुन मौलिक हकमा पर्दैन ?
क. बालबालिकासम्बन्धी हक ख. महिलासम्बन्धी हक ग. शिक्षा तथा संस्कृतिसम्बन्धी हक घ. भाषासम्बन्धी हक
१०. तुलनात्मक रूपमा मौलिक विचार अभिव्यक्ति परीक्षण गर्न नसक्ने
   प्रश्न कुन हो ?
क. छोटो उत्तर आउने ख. निबन्धात्मक प्रश्न ग. वस्तुगत प्रश्न घ. वर्णनात्मक प्रश्न
११. ‘मानव अनुभव एवम् व्यवहार अध्ययन गर्ने वास्तविक विज्ञान नै मनोविज्ञान हो,’ यो कसको भनाइ हो ?
क. थोलेस ख. स्टेफेट ग. गुड घ. स्किनर
१२. ‘शिक्षा मनोविज्ञानले मानव व्यवहारलाई शैक्षिक परिस्थितिहरूमा अध्ययन गर्दछ ।’ यो कस्को भनाइ हो ?
क. स्किनर ख. क्रो एन्ड क्रो ग. स्टेफन घ. वाल्टर कोलेस्निक
१३. अस्थायी शिक्षकले एक वर्षमा कति बिरामी बिदा पाउ“छन् ?
क. ६ दिन ख. १२ दिन ग. ३० दिन घ. १५ दिन
१४. लाइब्रेरी पर्व कुन प्रधानमन्त्रीको पालामा भएको थियो ?
क. चन्द्रशमशेर ख. भीमशमशेर ग. मोहनशमशेर घ. जुद्दशमशेर
१५. राष्ट्रिय शिक्षा पद्दति योजनाले पुस्तकहरूले लेखाउने र वितरण गर्ने जिम्मा कसलाई दिएको छ ?
क. शिक्षण सामग्री विकास केन्द्र ख. जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र ग. साझा प्रकाशन घ. पाठ्यक्रम विकास केन्द्र
१६. दुर्गम क्षेत्रका विद्यालयमा पठनपाठन गर्न कुन विषयका लागि अस्थायी अध्यापन अनुमतिपत्र दिन सकिने व्यवस्था छ ?
क. विज्ञान ख. गणित ग. अङ्ग्रेजी घ. माथिका सबै
१७.निम्नमाध्यमिक तहमा अध्ययन गर्ने बालबालिकाको उमेर समूह कुन हो ?
क. ११–१३ ख. ११–१२ ग. ११–१५ घ. १०–१४
१८. राष्ट्रिय शिक्षापद्दति योजनाअनुसार प्राथमिक तहका शिक्षकको तलबमध्ये नेपाल सरकारले कति प्रतिशत व्यहोथ्र्यो ?
क. ८०   ख. १००   ग. ९५   घ. ७०
१९. विकासको अर्थ के हो ?
क. परिमाणात्मक परिवर्तन ख. गुणात्मक परिवर्तन ग. परिमाणात्मक तथा गुणात्मक परिवर्तन घ. सङ्ख्यात्मक परिवर्तन
२०. कुन चाहि“ शैक्षणिक योजनामा समय उल्लेख गरिएको हु“दैन ?
क. पाठयोजना ख. एकाइ योजना ग. कार्य योजना घ. कार्यपात्रो
२१. शिक्षा ऐन २०२८ अनुसार विद्यालयले लागू गर्ने  पाठ्यपुस्तक
    कहा“बाट स्वीकृत भएको हुनुपर्छ ?
क. जिल्ला शिक्षा कार्यालय ख. क्षेत्रीय शिक्षा निर्देशनालय
ग. नेपाल सरकार घ. पाठ्यक्रम विकास केन्द्र
२२. शिक्षक सेवा आयोगका सदस्यको अवकाशको उमेर हद कति हो ?
क. ५० वर्ष  ख. ५५ वर्ष  ग. ६० वर्ष  घ. ६५ वर्ष
२३. विद्यालय व्यवस्थापना समितिमा मनोनित सदस्यहरूको समयावधि
    कति वर्ष हुन्छ ?
क. २ वर्ष  ख. ३ वर्ष  ग. ४  वर्ष घ.  ५ वर्ष
२४. तलका मध्ये साक्षरता दर कम भएको राष्ट्र कुन हो ?
क. भारत  ख. बंगलादेश  ग. पाकिस्तान  घ. नेपाल
२५. सबैका लागि शिक्षा कार्यक्रमले प्रारम्भिक बाल विकासका लागि
    कुल भर्नादर सन् २००० मा  १३ प्रतिशत भएकोमा सन् २०१५ मा
    कति प्रतिशत पु¥याउने लक्ष्य राखिएको छ ?
क. ५०  ख. ६५   ग. ७३    घ. ८०
२६. हाल उदर कक्षोन्नति नीति कति कक्षासम्म कायम गरिएको छ ?
क. आठसम्म  ख. तीनसम्म  ग. पाँचसम्म घ. सातसम्म
२७. रेडियोद्वारा शिक्षण तालिम दिने व्यवस्था कहिलेदेखि गरियो ?
क. २०३५  ख. २०३७  ग. २०४३  घ. २०४५
२८. राष्ट्रिय शिक्षापद्दति योजना वर्षमा कुन जिल्लामा लागू गरियो ?
क. कास्की ख. चितवन ग. काठमाडौं घ. क र ख दुवै
२९. त्रिवर्षीय योजना (२०६७÷२०६८–२०६९÷२०७०)मा माध्यमिक
    तहको खुद भर्नादर कति पु¥याउने लक्ष्य छ ?
क. २५% ख. ३५% ग. ४५% घ. ५५%
३०. कुनै पनि निश्चित तह र विषयका उद्देश्यहरू पूरा गर्ने उद्देश्य लिई
    लेखाजोखा गर्नुलाई.....भनिन्छ ।
क. कार्यक्रम मूल्याङ्कन ख. सन्दर्भ मूल्याङ्कन ग. विद्यार्थी मूल्याङ्कन घ. प्रक्रिया मूल्याङ्कन
३१. शिक्षकको कार्य क्षमताका आधारमा बढुवा गर्दा शैक्षिक योग्यता
    वापत कति अङ्कसम्म प्रदान गर्न सकिन्छ ?
क. ३५  ख. २०  ग. १५  घ. १०
३२. कला सोन्दर्यप्रति अभिरुची जगाई सिर्जनशील सिपको विकास गर्ने
    देहायमध्ये कुन तहको तहगत उद्देश्यमा पर्दछ ?
क. पूर्वप्राथमिक ख. निम्नमाध्यमक ग. माध्यमिक घ. प्राथमिक
३३. नेपालमा पाश्चात्य शिक्षाको सुरुवात सर्वप्रथम कसको पालामा भयो ?
क. देव शमशेर ख. जङ्गबहादुर  ग. पद्मशमशेर  घ. वीरशमशेर
३४. तलका मध्ये कुनचाहि“ प्राथमिक शिक्षाको उद्देश्य भित्र पर्दैन ?
क. साक्षर बनाउने ख. वैज्ञानिक प्रयोगमा जोड दिने ग. राष्ट्र, धर्म समाजको ज्ञान दिलाउने घ. आधारभूत सैनिक शिक्षा प्रदान गर्ने
३५. सामान्यता पा“च वर्ष उमेरका केटाकेटीमा कति सङ्ख्यामा शब्दहरूको
   निर्माण भएको हुन्छ ?
क. १०००  ख. १६००  ग. २२००  घ. २४००
३६. मानव विकासका सन्दर्भमा तलको कुन भनाइ उपयुक्त छ ?
क. विकास+परिपक्वता= सिकाइ  ख. परिपक्वता+सिकाइ= विकास ग. विकास+सिकाइ= परिपक्वता घ. वृद्दि+विकास= सिकाइ
३७. प्राथमिक विद्यालयमा कम्तीमा एकजना महिला शिक्षक अनिवार्य
    राख्नुपर्ने प्रावधान कुन शिक्षा नियमावलीले राखेको हो ?
क. शिक्षा नियमावली २०२८ ख. शिक्षा नियमावली २०४९ ग. शिक्षा नियमावली २०५९ घ. शिक्षा नियमावली २०५७
३८. सामुदायिक विद्यालयमा शिक्षकको स्थायी नियुक्ति कसले गर्छ ?
क. शिक्षक सेवा आयोग ख. विद्यालय व्यवस्थापन समिति
ग. प्रधानाध्यापक घ. जिल्ला शिक्षा अधिकारी
३९. सर्वप्रथम माध्यमिक शिक्षालाई ६ वर्षको शिक्षा गराउनुपर्छ भनी
    सिफारिस गर्ने आयोग कुन हो ?
क. सर्वाङ्गिण राष्ट्रिय शिक्षा समिति २०१८ ख. राष्ट्रिय शिक्षा पद्धतिको योजना २०२८ ग. नेपालमा शिक्षा २०११ घ. विद्यालयक्षेत्र सुधार योजना
४०. निम्नमाध्यमिक शिक्षकले तलकामध्ये कुन बिदा पाउ“दैनन् ?
क. भैपरिआउने  ख. पर्व  ग. बिरामी  घ. घर
४१. जिल्ला शिक्षा कोषमा तलकामध्ये कुन रकम जम्मा हु“दैन ?
क. नेपाल सरकारबाट प्राप्त अनुदान ख. शिक्षा करबाट उठेको रकम
ग. विद्यालयमा उठाएको शुल्क  घ. माथिका सबै जम्मा हुन्छन्
४२. मानव विकास भन्नाले के जनाउ“दछ ?
क. शारिरीक परिवर्तन ख. संख्यात्मक परिवर्तन ग. मानसिक परिवर्तन घ. गुणात्मक परिवर्तन
४३. विद्यालय तहको हालको संरचना कुन हो ?
    क. ५+३+२+२ ख. ५+२+३+२ ग. ५+२+२+३ घ. ३+५+२+२
४४. शिक्षा नियमाविल अनुसरा विद्यालयको एक शैक्षिक सत्रमा काम गर्ने दिन कम्तिमा कति दिन हुन्छ ?
क. १५०  ख. १८०  ग. २००  घ. २२०
४५. कक्षा ८ मा पढ्ने रामले १०० पूर्णाङ्कको गणित विषयमा ५०
   अङ्क ल्याए । यसलाई केले नाप्न सकिन्छ ?
क. मापन  ख. मूल्याङ्कन  ग. परीक्षा  घ. परीक्षाफल
(थप प्रश्नहरू धधध।अयििभनभतष्mभक।अयm।लउ मा)